เป็นที่ทราบกันดีว่าการ คลอดบุตรที่มีสุขภาพดี สมบูรณ์ทั้งร่างกายและจิตใจ ย่อมเป็นสุดยอดปรารถนาของทุกๆ ครอบครัว ซึ่งสิ่งสำคัญที่สุดในการที่จะให้ได้ผลลัพธ์ดังกล่าว ก็คือการเตรียมพร้อมก่อนที่จะตั้งครรภ์ ถึงแม้ว่าการฝากครรภ์แต่เนิ่นๆ จะช่วยรับประกันทารกในครรภ์ได้ ระดับหนึ่งแล้ว แต่ก็ยังอาจเกิดความผิดพลาด หรือมีภาวะแทรกซ้อนเกิดขึ้นกับมารดา หรือทารกได้ เนื่องจากความผิดปกติบางอย่าง ไม่สามารถแก้ไขได้เมื่อตรวจพบหลังจากที่ตั้งครรภ์ไปแล้ว แต่อาจจะป้องกันหรือรักษาได้ถ้าตรวจพบก่อนที่จะตั้งครรภ์
ตัวอย่าง ของโรคหรือภาวะที่ควรได้รับการตรวจวินิจฉัยได้แก่การตรวจคัดกรอง โรคธาลัสซีเมีย โรคโลหิตจางที่ถ่ายทอดทางกรรมพันธุ์ซึ่งพบได้บ่อยในคนไทย การตรวจหาโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ ที่สำคัญ ได้แก่ ซิฟิลิส และเอดส์ เนื่องจากโรคทั้งสองนี้สามารถติดต่อไปยังลูกได้ โดยเฉพาะซิฟิลิสถ้าไม่ได้รับการดูแลรักษาที่ถูกต้อง ก็อาจทำให้ทารกเกิดการติดเชื้อ ความพิการ หรืออันตรายถึงชีวิตได้ ส่วนโรคเอดส์ถึงแม้จะยังไม่สามารถรักษาได้ แต่การตรวจพบก่อนที่จะ ตั้งครรภ์ก็จะช่วยในการตัดสินใจที่จะคุมกำเนิดเพื่อป้องกันความเสี่ยงที่จะ ถ่ายทอดไปสู่ลูก นอกจากนี้โรคติดเชื้อที่สามารถก่อให้เกิดความพิการแก่ทารกได้ ที่รู้จักกันดีคือ โรคหัดเยอรมัน ซึ่งเกิดจากเชื้อไวรัส โดยเฉพาะถ้าติดเชื้อในช่วง 3 เดือนแรกของการตั้งครรภ์ การป้องกันโดยการ ฉีดวัคซีน ตั้งแต่ก่อนตั้งครรภ์ในคุณแม่ที่ยังไม่มีภูมิคุ้มกันต่อโรคหัดเยอรมัน และต้องคุมกำเนิด ในช่วง 3 เดือนหลังฉีด แล้วการตรวจเพื่อความพร้อมก่อนตั้งครรภ์จะต้องทำอย่างไรบ้าง? อันดับแรกเลยก็ต้องมาตรวจกันทั้งสองคน เริ่มจากขั้นตอนแรกคือการซักถามประวัติ ทั้งประวัติการเจ็บป่วย เช่น ความดันโลหิตสูง เบาหวาน ไทรอยด์ เป็นต้น ประวัติสุขภาพส่วนตัวและของคนในครอบครัว ประวัติเกี่ยวกับการตั้งครรภ์ก่อนหน้านี้ ทั้งความผิดปกติต่างๆเช่น การแท้ง การคลอดก่อนกำหนด การคลอดทารกน้ำหนักน้อย ฯลฯ ถ้ายังเก็บใบฝากครรภ์เก่าไว้ หรือผลการตรวจสุขภาพก่อนหน้านี้ก็ควรนำมาด้วยครับ
ขั้นตอนต่อมา ก็คือการตรวจร่างกายทั่วไป รวมทั้งการตรวจภายใน ซึ่งอาจจะไม่ตรวจก็ได้ครับ โดยเฉพาะในคุณแม่ที่เคยตรวจหรือตรวจเป็นประจำอยู่แล้ว
ขั้นตอนสุดท้ายคือการตรวจทางห้องปฏิบัติการเป็นการเจาะเลือดตรวจนั่นเอง ที่สำคัญดังได้กล่าวไปแล้วได้แก่ การตรวจคัดกรองโรคธาลัสซีเมีย การตรวจหาโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ การตรวจหาภูมิคุ้มกันต่อโรคเยอรมัน กล่าวโดยสรุป การตรวจสุขภาพก่อนการตั้งครรภ์วันนี้จะช่วยให้โอกาสมีครอบครัวที่สมบูรณ์ พร้อมในวันหน้ามีมากขึ้นครับ
โดย นพ.จำรัส ชินวัฒนวงศ์วาน
